ارزیابی اقدامات آبخیزداری بر سیل خیزی با استفاده ازمدل hec-hms (مطالعه موردی: حوزه آبخیز منشاد)

سازه های آبخیزداری از جمله پروژه های پرهزینه ای است که با اهداف مختلف کاهش فرسایش و رسوب، سیل خیزی و سیل گیری در حوزه های آبخیز احداث می گردند. ارزیابی کمی پروژه های آبخیزداری به منظور تجزیه و تحلیل اثرات آن ها و تصمیم گیری صحیح در اجرای بهینه این گونه طرح ها ، ضروری می باشد. ارزیابی اقدامات سازه ای از جنبه های مختلفی صورت می گیرد. این تحقیق با هدف ارزیابی تأثیر سدهای اصلاحی اجرا شده بر سیل خیزی و سیل گیری در آبخیز منشاد صورت گرفته است که بدین منظور از مدلhec-hms برای مقایسه تغییرات دبی و رفتار داغاب قبل و بعد از اقدامات استفاده گردید. جهت تعیین تأثیر سازه های اصلاحی، زمان تمرکز در شرایط بعد از اجرای اقدامات محاسبه و با اعمال تغییرات ایجاد شده در ورودی های مدل اقدام به شبیه سازی رفتار سیلاب گردید. مدل با داده های مشاهداتی، واسنجی و اعتباریابی گردید و هیدروگراف سیل با دوره بازگشت های ? تا ??? ساله در وضعیت قبل و بعد از احداث عملیات شبیه سازی گردید. شاخص های دبی اوج و حجم سیلاب برای ارزیابی تعیین شد و مقادیر آن ها برای دو وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری محاسبه گردید. بر اساس نتایج شبیه سازی، تأثیر سازه ها بر دبی اوج به طور متوسط82/9 درصد و بر حجم سیل75/7 درصد بوده است. از طرفی با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تأثیر سازه ها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش یافته است بطوری که میزان تغییرات دبی در دوره بازگشت های 2 تا 100 ساله از 14/14 تا 95/6 بوده است.